De Belgische cementindustrie heeft een "Roadmap cement en beton 2050" uitgewerkt voor circulair en koolstofneutraal bouwen tegen 2050. Een van de actieterreinen is cement, het bindmiddel voor beton. Het basisbestanddeel van cement, klinker, verkregen door verhitting tot 1450°C, is verantwoordelijk voor het merendeel van de CO2-uitstoot. Door een deel van de klinker te vervangen door andere minerale materialen (zoals vliegas en hoogovenslakken) worden de CO2-emissies verminderd.

De sluiting van kolengestookte elektriciteitscentrales en de geleidelijke sluiting van staalhoogovens veroorzaken echter een tekort aan vliegas en een verminderde beschikbaarheid van hoogovenslakken, waardoor de cementindustrie gedwongen wordt alternatieve secundaire materialen te gebruiken.

De prenormatieve NEOCEM-studie van Innovaders OCCN, Buildwise en OCW beoogt de ontwikkeling van nieuwe ternaire cementen uit alternatieve materialen.

Hoewel de tweeëndertig cementsoorten die in de cementnormen zijn opgenomen reeds een algemene geschiktheid voor gebruik vertonen, moet nog worden aangetoond dat deze nieuwe cementen duurzaamheidsprestaties vertonen die het mogelijk maken ze te gebruiken in de verschillende omstandigheden waarin beton wordt blootgesteld aan agressieve invloeden zoals vorst, regen, zee- of dooizouten en chemicaliën. Dit bepaalt hun specifieke geschiktheid voor gebruik.

NEOCEM wil de specifieke geschiktheid aantonen van nieuwe cementen met secundaire materialen zoals hoogovenslakken, kalksteenkorrels (waaronder dolomitische kalksteen), gerecycleerde betonkorrels en een nieuw materiaal, gecalcineerde klei.

Teneinde de kosten en de duur van duurzaamheidstests op beton te beperken, omvat het NEOCEM-projectprogramma ook de ontwikkeling van een methode voor het testen van mortel in plaats van beton om de geschiktheid van de nieuwe cementen aan te tonen. Deze nieuwe methode zal bijdragen tot een snellere marktintroductie van nieuwe cementen om de uitdagingen van morgen aan te gaan.

Aan het einde van het project zullen de nieuwe cementsoorten op basis van Belgische minerale toevoegingen worden opgenomen in de cementnormen en in de tabellen van specifieke geschiktheid voor gebruik van de norm "beton". Deze normalisatie is noodzakelijk voor de commercialisering en het gebruik ervan in beton.

NEOCEM is een prenormatieve studie gefinancierd door de FOD Economie en het NBN.